Çocuğuma Temel Alışkanlıkları Nasıl Kazandırabilirim?

Çocuk gelişiminde son derece önemli olan temel alışkanlıklar, küçük yaşlarda kazandırılmalıdır. Küçük yaşta edinilen alışkanlıklar, süreklilik taşır. Güvenli bir alan yaratılmasına yardımcı olan alışkanlıklar, stres seviyesini azaltır.

Pek çok farklı alışkanlık biçimi bulunur. Bu alışkanlıkların başında ise yaşamsal ve hijyenik faaliyetler bulunur. Peki, “Alışkanlık nedir?”

Belirli zaman aralıklarında tekrarlanan bazı davranışlardan oluşan alışkanlıklar, kişinin hayatını anlamlı bir hale getirir. Kontrol etme isteğine sahip olan insanın, kontrolü elinde hissetmesine yardımcı olur. Kontrol hissi, stresi azaltarak uyumlu bir yaşam tarzı edinilmesine olanak tanır.

Alışkanlıklar çocuğun birey haline gelmeye başladığı 2 yaş sendromu ile beraber kazandırılabilir. Erken yaşta edinilen alışkanlıklar tutarlı ve sürekli bir hale dönüşür. Alışkanlıkların kazandırılması, çocuğun gelişim sürecine bağlı olarak sağlanmalıdır.

Uyku Alışkanlığının Kazanılması

Çocuk gelişim sürecinde büyük bir etkiye sahip olan uyku, önemli bir faaliyettir. Belirlenen bir saatte uyuması beklenen çocuğun, uykusunu alarak sağlıklı ve dinç şekilde yaşaması gerekir. Çocuk uykuya dalmakta veya rutine uyum sağlamakta zorlanabilir.

Çocuğun uyku alışkanlığı kazanmasını sağlamak için belirli bir düzen gerekir. Belirlenen uyku saati yaklaşırken çocuğun heyecanlanmasına veya harekete geçmesine neden olacak tutum ve davranışlardan kaçınılmalıdır. Bu süreçte ebeveynlerin istikrarlı olması son derece önemlidir.

İlk denemelerde çocuk tek başına uyumaktan kaçınabilir. Bu tip durumlarla karşılaşıldığında ebeveyn, çocukla beraber odaya giderek çocuk uykuya dalana dek yanında kalmalıdır. Güvende hisseden çocuk bir süre sonra hızlı bir şekilde uykuya dalmaya başlar.

Çocuğun uyku süreci için belirli bir rutin oluşturabilirsiniz. Onunla beraber odasına giderek her akşam masal okumanız, uyku alışkanlığının yanı sıra hayal dünyasının güçlenmesine de yardımcı olur.

Sağlıklı bir uyku alışkanlığı edinen çocuk, yetişkinlik sürecinde daha kararlı ve programlı bir karaktere sahip olabilir.

Yemek Yeme Alışkanlığı

Yemek yeme alışkanlığı çocuğun gelişim sürecine katkı sağlar. Yaşamsal bir öneme sahip olan yemek yeme süreci çocuğun fiziksel, zihinsel ve duygusal gelişimine direkt olarak etki eder. Yetersiz veya aşırı beslenme, birçok probleme yol açabilir. Motor becerileri gelişmeye başlayan çocuğa zaman içerisinde yemek yeme alışkanlığı kazandırılmalıdır.

Bu alışkanlığın edinilme sürecinde ebeveyn müdahalesi, süreci sekteye uğratabilir. Çocuğun birey olduğunu fark ederek kendine yetebilmesini sağlayan en temel kaynaklardan biri olan beslenme alışkanlığı, okul çağından önce oluşturulmalıdır.

Yemek yeme sürecinde çocuğun yeterli besin aldığına dikkat edilmelidir. Çocuklar, birçok yiyeceği yemek istemeyebilir. Ancak büyüme aşamasında protein, vitamin, kalsiyum gibi pek çok maddeye ihtiyaç duyulur. Çocuğa bütün besinlerin sevdirilmesi gerekir.

Beslenme alışkanlığı için yemek sürecini oyunlaştırabilirsiniz. Oyun oynama, masal anlatma veya ödül sistemi çocuğun yemek yemesine yardımcı olabilir. Çocuğun yiyebileceğinden daha büyük porsiyonlarla karşı karşıya gelerek yemeği bitirmesi için zorlanması, inat etmesine yol açabilir.

Porsiyonları belirlerken çocuğun kapasitesi göz önüne alınmalıdır. Belirli saatlerde beslenmek önemlidir. Fakat çocuk acıkmadığı halde yemek yemesi için zorlandığında, beslenme sürecinden uzaklaşabilir.

Çocuğun yemesi gerektiğini düşündüğünüz ancak sevmediği besinleri yemesi için zorlamanız da yemek yeme alışkanlığını sekteye uğratabilir. Zaman içerisinde farklı besinleri tatmasını sağlayarak kendini keşfetmesine yardımcı olabilirsiniz.

Yemek öncesinde çikolata, tatlı gibi yiyecekler çocuğun iştahını kapatarak yemek yemeyi istememesine sebep olabilir. Bu tarz yiyecekleri yemekten sonra vermeniz tavsiye edilir.

Diş Fırçalama Alışkanlığı

Temel alışkanlıklar arasında yer alan ve hijyen açısından büyük önem taşıyan diş fırçalama alışkanlığı, çocuğun dişleri çıktığı andan itibaren kazandırılmalıdır. Diş sağlığı, hem bedensel hem de zihinsel sağlığa direkt olarak etki eder.

İlk dönemlerde ebeveyn yardımı ile diş fırçalama uygulaması yapılsa da motor becerileri geliştikçe çocuğun dişlerini fırçalaması sağlanmalıdır.

Diş fırçalama alışkanlığının edinilmesine yardımcı olan renkli ve eğlenceli diş fırçası tasarımlarını tercih edebilirsiniz. Çocuklara özel olarak üretilen farklı tatlardan oluşan ve çizgi karakterlerle tasarlanan dış ambalaja sahip macunlar da bu süreçte işinize yarayabilir.

Çocuğun günde üç kere diş fırçalaması gerekir. Bu alışkanlığı kazandırmak için çocuğa hatırlatmalarda bulunabilirsiniz. Renkli listeler ve ödüllendirmeler yardımıyla dişlerini fırçalamasını sağlayabilirsiniz.

Gördüğünü taklit eden çocuklara alışkanlık kazandırmanın en iyi yollarından biri de aynı aktiviteleri yapmaktır. Diş fırçalama saati geldiğinde çocukla beraber dişlerinizi fırçalayabilirsiniz.

Çocuk, istendiği şekilde dişlerini fırçalamıyorsa ona kızmak veya cezalandırmak yardımcı olmaz. Tekrar eden hatırlatmalar ve diş sağlığına dair anlayabileceği şekilde bilgi vermek, çocuğun bu alışkanlığı kazanmasını sağlar.

El Yıkama Alışkanlığı

Alışkanlıklar arasında kazandırılması en zor olanı el yıkama alışkanlığıdır. El yıkama alışkanlığının kazandırılması, çocuğun sağlığı açısından son derece büyük bir önem taşır.

Henüz küçük yaşlarda olan çocuğun el yıkama süreci, ebeveynlerle beraber gerçekleştirilir. El yıkama sıklığı, nasıl el yıkanacağı ve hangi durumlarda ellerin yıkanması gerektiği çocuğun anlayacağı düzeyde detaylı ve tekrarlı bir şekilde anlatılmalıdır.

Sakin bir şekilde kazandırılan bu alışkanlık sürecinde çocuğun doğru şekilde ellerini yıkadığından emin olana dek, gerekli durumlarda yanında bulunabilirsiniz. Evde el yıkama alışkanlığı sürse de okul çağıyla beraber bu alışkanlık sekteye uğrayabilir. Okul çağında öğretmenlerin yardımı ile çocuğun hijyenine dikkat edilmesi sağlanır.

Çocuğun temel alışkanlıklar edinmesine yardımcı olan eğitim yöntemleri arasından en sık tercih edilen üç adımlık uygulamadır. İlk adımda çocuğun iletişime açık olduğuna emin olmalısınız. İletişime kapalı olması durumunda anlatacağınız herhangi bir şey çocuğun ilgisini çekmez.

Alışkanlıkların kazandırılabilmesi için çocuğun gelişim sürecine uygun olması önemlidir.

Sakin ve iletişime açık bir anda çocuktan beklentilerinizi ona anlatmanız önerilir. Beklentilerin aktarılmasında kısa, açık ve net cümleler kurularak çocuğun anlaması sağlanmalıdır. Çocuğun öfkeli, üzgün veya oyun oynadığı bir anda onunla iletişime geçmek istemeniz ters tepebilir.

Çocukta inatlaşmaya sebep olan bu durum, istediğiniz alışkanlığı kazandırmanızı zorlaştırır. İletişime açık olduğu halde söylediğiniz şeyi yapmak istemiyorsa küçük sınırlar çizebilirsiniz. Bunun bir zorunluluk olduğunu yumuşak bir şekilde anlamasını sağlayarak temel alışkanlıklar edinmesine yardımcı olabilirsiniz.

Çocuk eğitiminin en önemli adımlarından biri de takip sürecidir. Çocuğa bir şey öğretildikten sonra takip edilmezse istikrarsız bir tutum sergilenir. Bunu fark eden çocuk, istenen şeyleri yapmayabileceğini anlar.

Çocuğa beklentilerinizi anlattıktan sonra istediğiniz davranışı yapıp yapmadığını takip etmeniz önerilir. Takip aşamasındaki istikrarlı tutumunuz, sürecin hızlı bir şekilde işlemesini sağlar.

Davranışın önemli olduğunu ve kararlı duruşunuzu gören çocuk, istediğiniz davranışı yapmaya başlar. Takip sonucu olumlu bir davranış gördüğünüzde ise pekiştireçler kullanarak çocuğun motive olması sağlanabilir.

Son adım olan değerlendirme sürecinde ise çocuktan istediğiniz davranışın, onun gelişim sürecine ve becerilerine uygunluğunu incelemeniz tavsiye edilir. Temel alışkanlıkların kazandırılması için çocuğun öz güveninin desteklenmesi ve olumlu bir dil kullanılması son derece önemlidir.

DoerKids, çocuğunuza temel alışkanlıkları kazandırma sürecinde davranışlarını pekiştirebileceğiniz pek çok eğitici oyun ve oyuncak seçeneğine sahiptir. Bu oyunlar arasından çocuğunuza ve ilgi alanlarına en uygun çeşitleri detaylı bir şekilde inceleyerek gelişim sürecine katkıda bulunabilirsiniz.