Dönemlere Göre Bebeklerin Gelişim Süreci

Bebek gelişimi özellikle ilk yıllarda oldukça hızlı bir şekilde ilerler. Bebeklerin en hızlı geliştiği 0-12 ay aralığı son derece önemlidir. Bu süreçte bebeğin, gelişimini destekleyen etkinlikler yapılmalıdır. Bebeklerin ay ay gelişim sürecini öğrenerek gerekli önlemler alınmalıdır.

Dik oturma, emekleme, adım atma, konuşma, göz teması gibi pek çok fiziksel gelişimin sağlandığı ilk yıl; bilişsel ve sosyal gelişimden de yüksek verim elde edildiği dönemdir. Her bebeğin gelişimi kendine özgü olsa da, araştırmalar sonucunda ulaşılan bazı veriler bulunur.

Bebeklerin gelişim dönemlerine uygun şekilde hareket edilerek sorunsuz ve destekleyici bir süreç geçirmeleri sağlanabilir.

0-3 Ay Arası Gelişim Süreci

Yenidoğan bebeğin gelişimine destek olmak için bebekle ten temasında bulunmak ve konuşmak gerekir. Bu durum, bebeğin duyusal ve duygusal gelişimine yardımcı olur.

Bebeklerin ilk ayı dolduğunda ellerini yumruk yapma ve yüzlerine yaklaştırma gibi fiziksel yetkinliklere ulaşırlar. Duyuları gelişmeye başlayan 1 aylık bebekler zıt renkleri ayırt etmeye, yakın mesafedeki cisimlere odaklanmaya ve bazı sesleri tanımaya başlarlar.

1 aylık bebeklerin zeka gelişimi görsel odaklıdır. Sürekli etrafını izleyen bebekler, uyaranlar aracılığıyla gelişim sağlarlar. Bu dönemde koku ayırt etmeye de başlanır.

2. ayda ise kısa süreli kavrama yeteneği ortaya çıkar. Ellerin açık tutulabildiği bu dönemde el ve kollar hareket etmeye başlayarak koordinasyon öğrenilir. Böylece daha net hareketlerde bulunur.

Bebek bu dönemde sesleri tanımaya ve ses tekrarlarına başlar. İşitme duyusunun gelişim gösterdiği bu dönemde bebeğinize farklı sesler dinletebilirsiniz.

3 aylık bebek gelişimi bebeklerin fiziksel, bilişsel ve sosyal anlamda birçok şeyi yapabildikleri bir dönemdir. 3 aylık bebeklerdeki en önemli gelişim, dik pozisyondayken başlarını tutabilmeleridir. Motor gelişimi açısından kritik olan bu yetiye dikkat edilmesi önerilir.

El ve parmakların önemli hale geldiği süreçte, bebekler farklı nesnelere dokunma ve onları tutma isteği duyarlar. Sesin geldiği yönü ayırt edip o tarafa yönelme ve seslere tepki verme davranışları görülür. Sesleri taklit etmeye başladığı bu dönemde cisimlere odaklanma ve gülümseme gibi sosyal gelişim özellikleri gözlemlenebilir.

3-6 Ay Arası Gelişim Süreci

İlk üç ayda gerçekleşen bilişsel ve fiziksel gelişimin ardından bebeklerde sosyal gelişim de hızlanmaya başlar.

4 aylık bebek gelişimi hareket kabiliyetinin artışını gösterir. Yuvarlanma, destekli şekilde oturma, kavrama ve dik pozisyondayken başını kontrol edebilme yetisi kazanılır. Seslerin yanı sıra mimikler de taklit edilmeye başlanır. Cisimleri ağız yoluyla tanıma denemeleri yapılır.

4. ayda zeka gelişimi de giderek belirginleşir. Görüşü artan bebek, uzak mesafedeki cisimleri takip etmeye başlar. Gördüğü cisimleri ve duyduğu sesleri tanımaya başlarken gülümseme ve ses yoluyla tepki vermeye çalışır.

5 aylık bebeklerde en sık görülen davranış ise kendini keşfetmedir. Kavrama yeteneği ileri seviyeye ulaşan bebek, oyuncaklarla oynamaya başlar. Sesleri net bir şekilde taklit ederken kendine dokunma ve tepki verme kabiliyetleri gelişir.

Bebek bu dönemde yatarken başını havaya kaldırabilir. Desteksiz oturma denemeleri için ideal olan süreçte ihtiyaçlarını hareketleriyle anlatmaya başlar.

Neden sonuç ilişkisini çözmeye yönelik davranışlarda bulunur. İsmini tanıyarak seslenildiğinde tepki verir. Farklı sesleri bir araya getirebildiğinden tekrarlı hecelerden oluşan kelimeleri söyleyebilir.

Fiziksel kabiliyetlerin geliştiği 6. ayda bebekler hareketlenmeye başlar. Nesnelere dokunma, kavrama, fırlatma ve ağza götürme gibi davranışlarda bulunabilirler. Ebeveynlerini ve yabancı insanları ayırt edebildikleri bu dönemde dil gelişimi başlar. Dil gelişimine katkıda bulunmak için bebek ile sıklıkla konuşmak ve ses çıkardığında iletişime geçmek gerekir.

6 aylık bebek; desteksiz oturabilir, emeklemeye başlar, yuvarlanabilir, adım atma girişimlerinde bulunabilir ve birçok farklı ses çıkarabilir.

6-9 Ay Arası Gelişim Süreci

Bilişsel gelişim sürecinin hız kazandığı 7. ayda bebeğin hareketsiz kalması imkansız hale gelir. Sürekli olarak hareket etmek isteyen bebeğin tepkileri, duygularını yansıtmaya yönelik olur. Eşyalara tutunup kalkar ve bacaklarına ağırlık vererek yürümeyi dener.

Bebek bu dönemde zıplama, dönme, farklı şekillerde emekleme gibi hareketler deneyerek sınırlarını ölçer. Görme duyusu gelişen bebek uzağı daha iyi görürken bütün renkleri ayırt edebilir. Konuştuğunuzda seslerle cevap vermeyi dener.

Bebekler 8. aylarında birer kaşife dönüşürler. Yüksek keşfetme isteğiyle hareket eden bebek, çevredeki her şeye karşı büyük bir ilgi duyar. Cisimleri izleme ve onları dokunma gibi davranışların gözlemlendiği dönemde, yemeğini kendi başına yemek için girişimlerde bulunur.

Diş çıkarma ataklarının da görüldüğü dönemde agresyon ve iştahsızlık olabilir. İstediği cisimleri işaret ederek gösterebilir. Sık tekrarlanan kelimeleri anlamaya başlar. İlk kelimesini de bu süreçte söyleyebilir.

Zeka gelişiminin maksimuma çıktığı 9. ayda bebek, komutları anlamaya başlar. Anlamını bilmediği kelimeleri kullanabilir. İnce motor becerilerinin geliştiği süreçte küçük cisimleri rahatlıkla kavrayıp hareket ettirebilir.

Hafızası gelişmeye başlayan bebek, pek çok şeyi hatırlamaya ve tekrarlamaya başlar. El çırpma, el sallama gibi hareketler görülür. Jest ve mimiklerini yoğun bir şekilde kullandığı süreçte yardımsız ayağa kalkma ve yiyecekleri ayırt etme davranışları gözlemlenebilir.

9-12 Ay Arası Gelişim Süreci

Bebeklerin gelişimi 10. aydan itibaren bireyselleşme ve iletişim kurma sürecine girer. 10 aylık bebekler tek başına hareket etmeye çalışırlar. Adım atma, yürüme, çömelme gibi hareketleri yapabilirler.

Ağlamak yerine hareket ve seslerle duygularını ifade etmeye başlarlar. Eşyaları parmaklarıyla kavrayabilirler. Basit cümleleri anlayarak tepki verirler. Eşya isimlerini ayırt edebilir ve hatırladığı ancak görüş alanında bulunmayan cisimleri isteyebilirler.

11. ayda kelimeler daha net bir şekilde duyulur. Bebek, cisimlerin isimlerini öğrenip tekrarlamaya çalışır. Kokuların keskin olarak ayırt edildiği bu dönemde tepki verme özelliği de gelişir. Bireyselliğin artışıyla beraber bebek, oyuncaklarını paylaşmaktan kaçınır.

Tırmanma, müzik dinleme, dans etme, cisimleri yerine koyma gibi hareketler yapabilir. Bu dönem, cümle ve hareketlerin eşleştiği süreçtir.

Sosyalleşme sürecinin başladığı 12. ay ile beraber bebek, benmerkezci bir tutuma bürünür. Oyun oynama, renkli kitaplar inceleme gibi aktivitelerin yapılabildiği dönemde bebek, ebeveynlerinin tepkilerini ve tepkilerin anlamlarını çözerek buna uygun şekilde davranır.

12. ayda tek başına iş yapılabilen bebek, birden fazla kelimeyi bir arada kullanabilir. Bardaktan su içmek, sayfa çevirmek, eşya yerleştirmek, kıyafet çıkartmak gibi farklı şeyleri başarabilir. İhtiyaçlarını kelime ve hareketleriyle anlatır. İnsanları net olarak ayırt edebildiği için tanımadığı kişilere karşı utangaç veya agresif davranabilir.

Bebeklerin gelişim sürecinin desteklenmesi için birçok farklı yöntem bulunur. Bu yöntemlerin başında ise doğum anından itibaren bebek ile iletişim kurmak gelir. Konuşarak, okuyarak, dokunarak veya göz teması ile kurulan iletişim bebeğin gelişimini hızlandırır.

Özellikle emekleme ve adım atma sürecinde bebeğin bireyselliği gözetilerek gerekmedikçe müdahale edilmemesi önerilir. Gereksiz müdahaleler öz güveni düşürerek bebeğin geç yürümesine sebep olabilir.

Renk, cisim, şekil, koku, ses gibi duyularına hitap eden uyaranlardan yardım alınarak bilişsel gelişimine destek olunabilir. Hareketlerde artış görülen dönemlerde, bebeğe zarar verebilecek eşyalara dair önlem alınmalıdır.

DoerKids, bebeğinizin gelişim süreçlerine uygun şekilde geliştirilip tasarlanan ve özel içeriklerden oluşan eğitici araç gereçlerle destek olmanızı sağlar.Karın üzeri egzersiz aynası ilk günden itibaren kullanılabilmektedir. Bebeklerin olmazsa olmaz ilk egzersizi olan karın üzeri egzersizlerinizi Tummy Time Playboard ile eğlenceli hale getirin.